Genel bakış
Okul Öncesi Kaygı Ölçeği (PAS), okul öncesi dönemdeki çocukların kaygı seviyelerini değerlendirmek amacıyla kullanılan bir öz-bildirim ölçeğidir. PAS, çocuklarda kaygıya yol açabilecek çeşitli durumların tespit edilmesi ve kaygının şiddetinin ölçülmesi için geliştirilmiştir. Ölçek, hem klinik uygulamalarda hem de araştırma çalışmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Amacı
PAS'ın temel amaçları şunlardır:
- Kaygı Belirtilerinin Değerlendirilmesi: Okul öncesi dönemdeki çocuklarda kaygı belirtilerinin tespiti ve bu belirtilerin şiddetinin ölçülmesi.
- İzleme: Kaygı belirtilerinin zaman içindeki değişimlerinin izlenmesi ve müdahale yöntemlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi.
Yapısı
PAS, çocukların kaygı düzeylerini değerlendiren toplam 28 maddeden oluşur. Bu maddeler, dört ana alt ölçek altında toplanmıştır:
Alt Ölçekler
- Ayrılık Kaygısı: Bu alt ölçek, çocuğun ebeveynlerinden veya bakım vereninden ayrılma durumlarında yaşadığı kaygıyı ölçer. Bu alt ölçekte yer alan maddeler, çocuğun ebeveynlerinden ayrılma durumlarında gösterdiği tepkileri değerlendirir.
- Sosyal Kaygı: Çocuğun sosyal ortamlarda, özellikle akranlarıyla etkileşimlerde yaşadığı kaygıyı ölçer. Maddeler, çocuğun sosyal durumlarda hissettiği endişe ve çekingenliği değerlendirir.
- Fiziksel Yaralanma Kaygısı: Çocuğun fiziksel olarak zarar görme veya yaralanma korkusunu değerlendiren alt ölçektir. Bu alt ölçekte yer alan maddeler, çocuğun bedensel yaralanmalarla ilgili yaşadığı korkuyu inceler.
- Genel Kaygı: Çocuğun genel olarak çeşitli durumlara karşı hissettiği kaygıyı ölçer. Bu alt ölçekteki maddeler, çocuğun genel kaygı eğilimlerini değerlendirir.
Kullanım Alanları
- Klinik Kullanım: PAS, psikologlar, psikiyatristler ve diğer çocuk sağlığı profesyonelleri tarafından okul öncesi dönemdeki çocukların kaygı düzeylerini değerlendirmek için kullanılır.
- Araştırma Kullanımı: Ölçek, çocuklardaki kaygı belirtilerinin araştırılması ve müdahale yöntemlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi amacıyla bilimsel çalışmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
Psikometrik Özellikler
PAS, güvenilir ve geçerli bir değerlendirme aracı olarak kabul edilir:
- Güvenilirlik: Ölçek, yüksek iç tutarlılık göstermekte olup, Cronbach alfa katsayıları genellikle 0.80’in üzerindedir. Bu, ölçeğin okul öncesi çocuklardaki kaygı belirtilerini tutarlı bir şekilde ölçtüğünü gösterir.
- Geçerlilik: PAS, iyi bir yapısal geçerliliğe sahip olup, diğer çocuk kaygı değerlendirme araçlarıyla anlamlı derecede ilişkilidir.
Sonuç
Okul Öncesi Kaygı Ölçeği (PAS), okul öncesi dönemdeki çocukların kaygı belirtilerinin değerlendirilmesi için güvenilir ve geçerli bir araçtır. Ölçeğin alt ölçekleri, kaygının farklı boyutlarını inceleyerek, daha ayrıntılı bir değerlendirme imkanı sunar. PAS, çocuklardaki kaygı belirtilerinin belirlenmesine ve müdahale sürecinin izlenmesine yardımcı olarak, çocukların duygusal ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesine katkıda bulunur.
Kaynak
Spence, S. H., Rapee, R., McDonald, C., & Ingram, M. (2001). The structure of anxiety symptoms among preschoolers. Behaviour Research and Therapy, 39(11), 1293–1316. https://doi.org/10.1016/s0005-7967(00)00098-x