Genel bakış
Otizm Spektrum Anketi (AQ), bireylerin otizm spektrum bozukluğuna (OSB) yatkınlıklarını değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş bir öz-bildirim ölçeğidir. Bu anket, hem klinik hem de araştırma ortamlarında kullanılabilen pratik bir tarama aracıdır. AQ, otizm spektrumu üzerindeki özelliklerin ne derece belirgin olduğunu değerlendirmeye yönelik olarak tasarlanmıştır.
Amacı
AQ’nun temel amaçları şunlardır:
- Otizm spektrum belirtilerinin taranması: Bireylerin otizm spektrumu üzerindeki belirtilerinin değerlendirilmesi ve potansiyel OSB vakalarının tespit edilmesi.
- İzleme: OSB belirtilerinin zaman içindeki değişimlerinin izlenmesi ve müdahale etkinliğinin değerlendirilmesi.
Yapısı
AQ, otizm spektrum bozukluğunun farklı yönlerini ölçen 50 sorudan oluşur. Bu sorular sosyal beceriler, dikkat odağını sürdürme, iletişim, hayal gücü ve ayrıntılara aşırı dikkat gibi beş farklı alt ölçek altında toplanmıştır. Her soru, bireyin belirli bir durumda nasıl davrandığını veya hissettiğini değerlendirmek amacıyla tasarlanmıştır.
Kullanım Alanları
- Klinik Kullanım: AQ, psikologlar, psikiyatristler ve diğer ruh sağlığı uzmanları tarafından otizm spektrum bozukluğu belirtilerini değerlendirmek için kullanılır.
- Araştırma Kullanımı: Anket, otizm spektrumu üzerindeki bireylerin incelenmesi ve otizmle ilişkili özelliklerin araştırılması amacıyla bilimsel çalışmalarda da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Psikometrik Özellikler
AQ, güvenilir ve geçerli bir değerlendirme aracı olarak kabul edilir:
- Güvenilirlik: Anket, yüksek iç tutarlılık göstermekte olup, alfa Cronbach katsayısı genellikle 0.80’in üzerinde rapor edilmiştir. Bu, anketin otizm spektrum belirtilerini tutarlı bir şekilde ölçtüğünü gösterir.
- Geçerlilik: AQ, yapısal geçerliliği iyi olan bir ölçektir ve diğer otizm spektrumu değerlendirme araçlarıyla anlamlı derecede ilişkilidir.
Sonuç
Otizm Spektrum Anketi (AQ), otizm spektrum bozukluğu belirtilerinin değerlendirilmesi için güvenilir ve geçerli bir araçtır. Anketin basitliği ve etkinliği, klinik uygulamalarda ve araştırma çalışmalarında yaygın olarak kullanılmasını sağlamaktadır. AQ, bireylerde otizm spektrumu üzerindeki belirtileri belirlemeye yardımcı olarak, doğru tanı ve uygun müdahalelere olanak tanır.
Kaynak
Baron-Cohen, S., Wheelwright, S., Skinner, R., Martin, J., & Clubley, E. (2001). The autism-spectrum quotient (AQ): Evidence from asperger syndrome/high-functioning autism, males and females, scientists and mathematicians. Journal of autism and developmental disorders, 31(1), 5-17.