Ankara Gelişim Tarama Envanteri

Genel bakış

Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), 0-6 yaş aralığındaki çocukların gelişim düzeylerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş bir tarama envanteridir. 1994 yılında Türkiye'de Işık Savaşır, Neşe Erol ve Nilhan Sezgin tarafından geliştirilmiş olan AGTE, çocukların motor, dil-bilişsel, sosyal ve öz bakım becerilerini değerlendirmek için kullanılır. Bu envanter, çocuk gelişimi uzmanları, psikologlar ve pediatristler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır.

Amacı

AGTE'nin temel amaçları şunlardır:

• Gelişimsel değerlendirme: Çocuğun genel gelişim seviyesini tespit etmek ve gelişimsel gecikmeleri belirlemek.
• Gelişim alanlarının analizi: Motor, dil-bilişsel, sosyal ve öz bakım becerilerini ayrı ayrı değerlendirerek, hangi alanlarda desteğe ihtiyaç duyulduğunu belirlemek.
• Erken müdahale: Gelişimsel gecikmeleri erken dönemde tespit etmek ve bu doğrultuda uygun müdahale programlarını oluşturmak.

Yapısı ve Alt Ölçekler

AGTE, dört ana gelişim alanını değerlendiren alt ölçeklerden oluşur:

• Motor Gelişim: Çocuğun ince ve kaba motor becerilerini değerlendiren sorular içerir. İnce motor beceriler, küçük kas gruplarının kullanımını gerektiren hareketleri; kaba motor beceriler ise büyük kas gruplarını içeren hareketleri kapsar.
• Dil-Bilişsel Gelişim: Bu alt ölçek, çocuğun dil gelişimi ve bilişsel becerilerini değerlendirir. Dil gelişimi, çocuğun anlama, ifade etme ve sözel iletişim kurma becerilerini; bilişsel gelişim ise problem çözme, dikkat ve hafıza gibi zihinsel süreçleri kapsar.
• Sosyal Gelişim: Çocuğun sosyal etkileşimleri, duygusal tepkileri ve çevreyle olan ilişkilerini değerlendiren sorulardan oluşur. Bu alt ölçek, çocuğun sosyalleşme düzeyini ve sosyal becerilerini ölçer.
• Öz Bakım Becerileri: Bu alt ölçek, çocuğun temel öz bakım becerilerini (örneğin, giyinme, yeme, tuvalet alışkanlıkları) değerlendirmeye yöneliktir. Çocuğun günlük yaşamda bağımsız olarak gerçekleştirebildiği aktiviteler bu ölçekle ölçülür.

Kullanımı

• Klinik kullanım: AGTE, pediatri kliniklerinde ve gelişim değerlendirme merkezlerinde, çocukların gelişimsel düzeylerini belirlemek için yaygın olarak kullanılır.
• Okul öncesi eğitim: Okul öncesi öğretmenleri, çocukların gelişimsel durumlarını izlemek ve desteklemek amacıyla AGTE'den faydalanabilirler.
• Aile rehberliği: Ebeveynler, çocuklarının gelişimsel ilerlemesini izlemek ve olası gecikmelere yönelik farkındalık kazanmak için AGTE'yi kullanabilirler.

Psikometrik Özellikler

AGTE'nin psikometrik özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Güvenilirlik: AGTE, yüksek iç tutarlılık ve test-tekrar test güvenilirliği göstermektedir. Bu da envanterin farklı zamanlarda tutarlı sonuçlar verdiğini göstermektedir.
• Geçerlilik: AGTE, çocukların gelişim düzeylerini doğru bir şekilde yansıtan yapı geçerliliğine sahiptir. Türkiye'deki farklı sosyoekonomik gruplar üzerinde yapılan çalışmalar, envanterin geçerliliğini ve uygulama alanını genişletmiştir.

Sonuç

Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), 0-6 yaş arası çocukların gelişimsel durumlarını kapsamlı bir şekilde değerlendiren, güvenilir ve geçerli bir tarama aracıdır. Çocuk gelişimi alanında uzmanlar tarafından yaygın olarak kullanılan AGTE, erken dönemde gelişimsel gecikmelerin tespit edilmesine ve bu doğrultuda uygun müdahale planlarının oluşturulmasına önemli katkılarda bulunmaktadır.